1. Giới thiệu tổng quan
Khoa Lý luận, lịch sử Nhà nước và Pháp luật là một trong những đơn vị của Trường Đại học Luật trực thuộc Đại học Quốc gia Hà nội. Khoa có chức năng giảng dạy và nghiên cứu khoa học các khoa học pháp lý cơ bản: Lý luận nhà nước và pháp luật, Lịch sử nhà nước và pháp luật, Lịch sử các trường phái pháp luật; Xã hội học pháp luật, Luật học so sánh.
Chương trình giảng dạy, nghiên cứu khoa học của Khoa Lý luận, lịch sử nhà nước và pháp luật đã và đang được đổi mới, phát triển rõ nét theo định hướng nghiên cứu cơ bản và ứng dụng thực tiễn xây dựng chính sách, pháp luật; pháp luật và phát triển; tiếp cận công lý và thông tin, dịch vụ pháp luật.
Về hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa
1. Giới thiệu tổng quan
Khoa Lý luận, lịch sử Nhà nước và Pháp luật là một trong những đơn vị của Trường Đại học Luật trực thuộc Đại học Quốc gia Hà nội. Khoa có chức năng giảng dạy và nghiên cứu khoa học các khoa học pháp lý cơ bản: Lý luận nhà nước và pháp luật, Lịch sử nhà nước và pháp luật, Lịch sử các trường phái pháp luật; Xã hội học pháp luật, Luật học so sánh.
Chương trình giảng dạy, nghiên cứu khoa học của Khoa Lý luận, lịch sử nhà nước và pháp luật đã và đang được đổi mới, phát triển rõ nét theo định hướng nghiên cứu cơ bản và ứng dụng thực tiễn xây dựng chính sách, pháp luật; pháp luật và phát triển; tiếp cận công lý và thông tin, dịch vụ pháp luật.
Về hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học đối với các hệ đào tạo, loại hình đào tạo của Trường Đại học Luật, Khoa phụ trách chương trình giảng dạy các môn thuộc khoa học pháp lý cơ bản cho hệ đào tạo cử nhân luật học, luật kinh doanh, phụ trách chuyên ngành đào tạo thạc sỹ Lý luận và Lịch sử nhà nước và pháp luật; đồng phụ trách chuyên ngành đào tạo tiến sỹ Lý luận và Lịch sử nhà nước và pháp luật. Khoa đang xây dựng các đề án mở mã ngành mới về đào tạo hệ cử nhân là Sư phạm học pháp luật và Xã hội học pháp luật để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và phù hợp với vị thế, điều kiện đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao của Đại học Quốc gia Hà nội.
Về biên chế của Khoa, hiện tại có 10 cán bộ, giảng viên cơ hữu, trong đó có 01 GS.TSKH, 01 GS.TS, 03 PGS.TS, 05 tiến sỹ, 02 thạc sỹ đang học chương trình đào tạo tiến sỹ, một thư ký Khoa. Tham gia hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học của Khoa còn có gần 20 giảng viên kiêm nhiệm và cộng tác viên đang làm việc tại các cơ sở đào tạo, nghiên cứu luật học, các cơ quan nhà nước và tổ chức kinh tế, xã hội.
Khoa Lý luận, lịch sử Nhà nước và Pháp luật hội tụ các giảng viên, nhà khoa học có bề dày kinh nghiệm, trình độ chuyên môn và uy tín cao về giảng dạy và nghiên cứu khoa học, trong đó có nhiều nhà khoa học hàng đầu về lĩnh vực lý luận - lịch sử nhà nước và pháp luật. Các giảng viên của Khoa đã được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và làm việc tại các trường đại học, viện nghiên cứu danh tiếng ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Hoạt động nghiên cứu khoa học của tập thể Khoa nói chung và của từng cá nhân các nhà khoa học, giảng viên Khoa nói riêng được thực hiện thường xuyên, phục vụ cho việc đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy, hướng dẫn sinh viên, học viên sau đại học đồng thời góp phần quan trọng đối với sự phát triển của khoa học pháp lý nước nhà. Giảng viên của Khoa đã chủ trì hoặc tham gia thực hiện nhiều đề tài, dự án nghiên cứu khoa học cơ bản và ứng dụng cấp nhà nước và cấp bộ; tham gia hoạt động xây dựng chính sách, pháp luật. Nhiều công trình khoa học dưới dạng sách chuyên khảo, giáo trình, tham khảo, bài báo khoa học của giảng viên Khoa được đánh giá cao về chất lượng và định hướng phát triển của lĩnh vực lý luận pháp luật, chính sách pháp luật và phát triển, lịch sử nhà nước và pháp luật, văn hóa pháp luật. Khoa đồng thời thực hiện có hiệu quả công tác hướng dẫn sinh viên, học viên nghiên cứu khoa học về những đề tài mang tính ứng dụng khoa học pháp lý cơ bản vào cuộc sống.
2. Các môn học phụ trách (ĐH, SĐH)
*Hệ đào tạo đại học: Luật học, Luật Kinh doanh, Hệ cử nhân chất lượng cao:
- Lý luận về nhà nước và pháp luật
- Lịch sử nhà nước và pháp luật
- Xã hội học pháp luật
- Nhà nước và pháp luật của các quốc gia thuộc Asean
- Luật học so sánh
- Đại cương về nhà nước và pháp luật (giảng dạy cho các cơ sở đào tạo trong ĐHQGHN)
*Hệ đào tạo thạc sỹ chuyên ngành Lý luận và Lịch sử nhà nước và pháp luật:
- Nhà nước pháp quyền
- Lý thuyết xây dựng và thực hiện pháp luật
- Các học thuyết về Nhà nước và pháp luật
- Văn hóa pháp luật so sánh
- Nhà nước và pháp luật Việt Nam thời trung đại
- Chức năng nhà nước đương đại
- Pháp luật và phát triển bền vững
- Phương pháp nghiên cứu khoa học
- Xã hội học vi phạm pháp luật, xây dựng và thực hiện pháp luật
- Quốc triều hình luật, nội dung cơ bản và giá trị đương đại
- Thực hiện pháp luật về quyền con người
- Hệ thống pháp luật
- Các hệ thống pháp luật cơ bản trên thế giới
*Một số môn học mới đề xuất để đổi mới, bổ sung vào chương trình:
- Dịch vụ pháp lý
- Công lý và tiếp cận công lý
- Trách nhiệm pháp lý
- Cơ sở đạo đức của pháp luật
- Tư duy pháp lý
*Hệ đào tạo tiến sỹ chuyên ngành Lý luận và Lịch sử nhà nước và pháp luật:
- Phương pháp nghiên cứu Khoa học và giảng dạy pháp luật
- Những vấn đề hiện đại về Nhà nước và pháp luật trong bối cảnh xây dựng NNPQ
- Xã hội học hành vi pháp luật, hành vi đạo đức
- Văn hóa pháp luật và giáo dục pháp luật
- Nguồn pháp luật
- Lịch sử pháp luật
3. Định hướng nghiên cứu cơ bản
- Lý luận nhà nước pháp quyền, xã hội dân sự
- Lý luận pháp luật
- Xã hội học pháp luật
- Lịch sử nhà nước và pháp luật,
- Luật học so sánh
4. Các nhóm nghiên cứu của Khoa
(1) Nhóm nghiên cứu Lý luận nhà nước và pháp luật, Xã hội học pháp luật
Phụ trách: GS.TSKH. Đào Trí Úc, GS.TS. Hoàng Thị Kim Quế, TS. Mai Văn Thắng
Hướng nghiên cứu chính:
- Nhà nước pháp quyền và xã hội dân sự
- Chức năng nhà nước đương đại
- Lý luận pháp luật, nguồn pháp luật
- Văn hóa pháp luật và văn hóa nhân quyền
- Xã hội học xây dựng, thực hiện pháp luật, vi phạm pháp luật
- Xã hội học tiếp cận công lý, pháp luật
- Xã hội học pháp luật về các vấn đề xã hội
(2) Nhóm nghiên cứu Lịch sử nhà nước và pháp luật
Phụ trách: GS.TS. Hoàng Thị Kim Quế, PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn
Hướng nghiên cứu chính:
- Lịch sử tư tưởng pháp luật: Nghiên cứu giá trị đương đại của các hệ tư tưởng, các thiết chế chính trị trong lịch sử và khả năng kế thừa trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay;
- Lịch sử nhà nước và pháp luật Việt nam: Nghiên cứu các khía cạnh của truyền thống pháp luật Việt Nam: văn hóa pháp luật truyền thống; đặc điểm về nguồn và hình thức pháp luật, cách thức xây dựng và ban hành, thực hiện pháp luật trong xã hội Việt Nam truyền thống; nội dung cơ bản của pháp luật trong các giai đoạn phát triển của lịch sử pháp luật; hương ước, luật tục...
- Lịch sử pháp luật thế giới:
+ Nghiên cứu lịch sử tổ chức nhà nước và pháp luật của các nước trong khu vực và sự tương tác với Việt Nam trong các giai đoạn lịch sử.
+ Nghiên cứu nội dung và giá trị của các Bộ luật lớn, các trường phái pháp luật lớn trong lịch sử pháp luật thế giới.
+ Nghiên cứu các mô hình lập hiến và lập pháp trên thế giới
+ Nghiên cứu lịch sử kĩ thuật lập pháp trên thế giới
+ Nghiên cứu các hình thức nhà nước và các xu hướng vận động của pháp luật trên thế giới…
- Tư tưởng chính trị - pháp lý Việt nam:
+ Nghiên cứu các khía cạnh của truyền thống pháp luật Việt Nam: văn hóa pháp luật truyền thống; đặc điểm về nguồn và hình thức pháp luật, cách thức xây dựng và ban hành, thực hiện pháp luật trong xã hội Việt Nam truyền thống; nội dung cơ bản của pháp luật trong các giai đoạn phát triển của lịch sử pháp luật; hương ước, luật tục...
+ Nghiên cứu tư tưởng pháp quyền nhân nghĩa của Hồ Chí Minh
- Nhà nước và pháp luật các quốc gia thuộc ASEAN
(3) Nhóm nghiên cứu Luật học so sánh, lý thuyết pháp luật
Phụ trách: PGS.TS. Nguyễn Hoàng Anh, PGS.TS. Trịnh Quốc Toản, PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn
Hướng nghiên cứu chính:
- Phương pháp so sánh luật học
- Các hệ thống pháp luật lớn trên thế giới
- Các lý thuyết hiện đại về pháp luật
- Kỹ thuật lập pháp hiện đại
- Hiện đại hóa pháp luật và xu hướng phát triển pháp luật trên thế giới
(4) Nhóm nghiên cứu chính sách, pháp luật và phát triển
Phụ trách: GS.TSKH. Đào Trí Úc, PGS.TS. Nguyễn Hoàng Anh, TS. Phạm Thị Duyên Thảo
Hướng nghiên cứu chính:
- Phân tích chính sách
- Pháp luật và phát triển bền vững
- Thực hiện pháp luật về quyền con người
- Cơ chế giải quyết tranh chấp, xung đột trong xã hội
- Xã hội dân sự
- Sự tham gia, trách nhiệm giải trình và dân chủ ở địa phương
- Dịch vụ pháp lý
5. Cán bộ, giảng viên
Liên hệ:
Khoa Lý luận và Lịch sử Nhà nước và Pháp luật, Trường Đại học Luật - ĐHQGHN
Phòng 308, Nhà E1, Trường Đại học Luật - ĐHQGHN (144 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội)
Điện thoại: (024) 3.754.9853
Email: lyluanvnu@gmail.com